Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tarafından hazırlanan Global İnovasyon Endeksi (GII) 2025, 139 ülkeyi kapsayan ve yaklaşık 80 göstergeye dayanan kapsamlı bir kıyaslama çalışmasıdır. Rapor, inovasyon ekosistemlerinin 'yeniden denge arayışında' olduğu bir dönemde yayınlandı.
Küresel Eğilimler
- Ar-Ge yatırımları yavaşlıyor: 2024’te küresel Ar-Ge büyümesi %2,9’a geriledi. 2025 için bu oran %2,3 tahmin ediliyor.
- Şirket harcamaları baskı altında: Enflasyon ortamında şirket Ar-Ge harcamaları yalnızca %1 arttı.
- Risk sermayesi yatırımları: 2024’te değer bazında %7,7 artış olsa da, anlaşma sayısı küresel çapta %4,4 düştü.
- Patent başvuruları: WIPO üzerinden yapılan uluslararası başvurular %0,5 arttı. Güney Kore öne çıkarken, ABD, Japonya ve Almanya düşüş yaşadı.
- Teknoloji ilerlemeleri: Batarya maliyetlerinde azalma, süper bilgisayar verimliliğinde artış, genetik dizileme maliyetlerinde düşüş.
- Benimseme süreci: Elektrikli araçlar ve robotikte beklenen hızda büyüme sağlanamıyor.
Ülke Sıralamaları
- İsviçre: 15. kez üst üste birinci.
- İsveç, ABD, Güney Kore, Singapur: İlk beşte yer alan ülkeler.
- Çin: İlk kez ilk 10’a girdi (10. sıra).
- Türkiye: Beklenenden daha iyi performans gösteren ülkeler arasında.
GII 2025 Sıralamaları ve Gelişmişlik Düzeyi
Aşağıdaki grafik, GII 2025 sıralamaları ile ülkelerin gelişmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi göstermektedir.
İnovasyon Kümeleri
- Shenzhen–Hong Kong–Guangzhou: Zirvede.
- Tokyo–Yokohama, San Jose–San Francisco, Beijing, Seoul diğer öne çıkan kümeler.
- Çin, 24 küme ile en çok kümeye sahip ülke.
Fırsatlar
1. Yapay zekâ, biyoteknoloji ve quantum gibi alanlarda yüksek katma değerli atılımlar.
2. Çin ve Türkiye örneği: Gelişmekte olan ülkelerin sıçrama potansiyeli.
3. Bölgesel inovasyon kümeleri stratejik önem kazanıyor.
4. İnovasyonun yaşam kalitesi ve verimlilik artışına katkısı.
Riskler
1. Ar-Ge yatırım artışında yavaşlama.
2. Risk sermayesinin belirli alanlara sıkışması.
3. Teknoloji benimsemesinde yavaşlama.
4. Gelişmişlik farklarının derinleşmesi.
Türkiye İçin Çıkarımlar
- Güçlü yönler: Beklenenden daha iyi performans, inovasyon kapasitesinin artması.
- Geliştirilmesi gereken alanlar: Ar-Ge yatırımları, girişim sermayesi, üniversite-sanayi işbirliği.
- Bölgesel stratejiler: İstanbul, Ankara ve İzmir gibi merkezlerde kümelenme.
- Uluslararası işbirliği: Küresel projelere katılımın artırılması.
GII 2025, küresel inovasyonun büyük potansiyel ve ciddi riskler barındırdığına işaret ediyor. Lider ülkeler kaynaklarını etkin yönlendirerek öne çıkarken; Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için bu rapor, stratejik yönelimlerini gözden geçirmek adına önemli bir kılavuz niteliğinde.